Evinize ve hayatınıza ortak olan küçük kahramanınız geldiğinde hayatınızda bir çok şey değişir. Özellikle benim gibi uyku seven biri iseniz bu değişikliklerin en önemlilerinden biri de sizin için uyku düzeniniz olur.

         Kreşe yeni başlayan velilerimizin günlük rutini  sayarken sıra uyku saatine geldiğinde çok tedirgin olduklarını söylemek mümkün. Genellikle uyku saatlerini söylediğimizde aldığımız tepki “Uyumayan çocuklarla kim ilgileniyor?,” oluyor. Evet herkes için  hemen bir uyku rutini oluşturmak kolay değildir. Tıpkı yetişkinler gibi bazı çocuklar kolaylıkla uykuya geçebilirken, bazıları uyku aşamasına geçmekte çok zorlanırlar. Ancak uygun ortamlar oluşturulabildiğinde imkansız değildir.

         Çocuk için gerekli olan uyku süresi bazı faktörlere bağlıdır; bunlardan en önemlisi, çocuğun yaşıdır. Her çocuğun uyku gereksinimi farklılık gösterir. Ancak genellikle 2-3 yaşlarındaında bir çocuk için 10-12 saat gece uykusu 1-2 saat gündüz uykusu yeterli olacaktır. 4-5 yaşında bir çocuk için ise 10-12 saat gece uykusu 0-2 saat gündüz uykusu yeterli olacaktır. 4 ve 5 yaşlarındaki çocuklar artık gündüz uykusuna ihtiyaç duymuyor olabilirler. Özellikle sabah erken saatte kreşe gidecek ve akşam altıbuçuk gibi kreşten alınan öğrenciler gün içinde kreşte yoruldukları için akşam erken yatabilmekte ve sabah bu sayede erken kalkabilmektedirler.

         Bir diğer önemli etken ise çocuğun sağlık durumudur. Sağlıklı çocuklar uykudan daha verimli yararlanırlar. Kesintisiz uyku süresi geçirerek uykuyaolan ihtiyaçlarını daha kolay karşılayabilirler.

         Benim için en önemli sebeplerden biri ise yetişkinler için de geçerliolan psikolojik durumdur.  Bu noktada anne-babalara çok görev düşmektedir. Anne-baba arasında sorunlar, kavgalar veya anne-babanın psikolojik sorunları varsa; çocukla iyi , güven veren bir ilişki tarzı oluşmamışsa; çocuk,  kardeş kıskançlığı yaşıyorsa; okul, öğrenme , uyum sorunları varsa, çocuğun huzursuzluk seviyesi yükselir. Bu huzursuzluk, uyku kalitesine  yansır.

          Çocuğunuzun uyku düzenini oluşturabilmek için birkaç küçük öneri:

- Çocuğunuzla güven veren bir ilişki kurun. Ona güvendiğinizi hissettirin.

- Çocuğunuza düzenli zaman ayırın ve onunla kaliteli, etkileşim içeren paylaşımlarda bulunun. Oyun oynamak gibi.

- Çocuğunuzu yatağa yatırmadan önce dişlerin fırçalanması, babaya ve anneye iyigeceler öpücüğü verilmesi, bir masal okunması, bir bardak süt içilmesi gibi bir rutin oluşturun. Bir masal yerine iki masal olabilir ama üçüncü ve dördüncü olmamalıdır. Hatta bir uyku şarkısı edinebilir ve yatağa girmeden önce beraber o şarkıyı söyleyebilirsiniz. Bir süre sonra çocuğunuzun o şarkıyı duyduğunda esnemeye başladığına şahit olacaksınız.

- Yatağa yatırdıktan sonra onunla günü hakkında biraz sohbet edin. Belki sadece sizinle konuşmaya ihtiyacı olduğu için uyuyamıyor olabilir. Gün içerisindeki sorunlarına ortak olmanız onu rahatlatacaktır.

- Uyku öncesi rutinlerine sıkıca uyun. Hatta uyku saati gelmeden az önce ona haber verin ki gerçekten rutininize uymayı başarabilsin. “Hikaye okuma saatimiz için beş dakikamız kaldı tatlım haydi dişlerini fırçalamanı bitirmeye başla.”

- Bunların dışında uyumak istememesinin nedenlerini araştırın. Acaba yorgun değil mi? Korkuyor mu? Seyrettiği tv programları onu daha enerjikleştiriyor mu? Sorunun sebebi çözüm bulmanızı kolaylaştıracaktır.

- Son olarak çocuğunuzun dikkatinde sorun varsa, gece alta kaçırma sorunu varsa sıksık kabus görerek uyanıyorsa öğretmeninden, okul psikolojik danışmanından veya bu alanda bir uzamandan yardım istemekten çekinmeyiniz.

                                                                                  Keyifli bir hafta geçirmenizi dilerim...

              En son kaç yaşına kadar oyun oynamıştınız? En sevdiğiniz oyun hangisiydi? Peki şimdiki hayatınızla en sevdiğiniz oyun arasında bir bağlantı bulabilir misiniz? Bence çok fazla benzerlik bulacaksınız dikkatli incelerseniz.

Şimdiki zamandan baktığımızdan bizler için oyun sadece eğlencedir. Ancak çocuklar için sağlıklı beslenme, uyku, bakım ne kadar önemliyse aslında oyunda bir o kadar değerlidir. Oyun çocuğunuzun hayata hazırlandığı alandır aslında. 

Çocuğunuz doğduğu günden beri çeşitli nesnelerle bir oyun içinde ilgilenmektedir.  O bunu yaparken çocuğunuzun hayatında neler mi değişir?

• Öncelikle motor kaslarının gelişimine yardım eder oyun. Bir nesneyi tutmak bırakmak, sıkmak,  dişlemek, döndürmek gibi faaliyetler çocuğunuzun kaslarının kuvvetlenmesini ve onlara nasıl hakim olmayı öğrenmesini sağlar.
• Fazla enerjisini boşaltarak daha sakin bir kişilik geliştirmesine faydası vardır. Anaokuluna gelen velilerimden bazıları bunu fark etmiş 'Bugün çok oyun oyna' diyerek çocuğunu okula bırakanlar vardı. Çünkü enerjisini boşaltamayan çocuk evde daha agresif oluyordu.

•              Oyun hayal gücünü geliştirir. Oyun sırasında çocuk istediği yerde istediği kişi olabilir.  Neler başarabileceğine oyunda inancı artar. Çünkü kimi zaman süper güçlü bir kahramandır. Kimi zaman at binmeye gider.  Kiminde bir annedir.  Yeni nesneler üretir kimi zaman yap-bozlardan kalanını kafasından tamamlar. Hayal gücü kuvvetli bireylerin yaratıcılık gücü kuvvetli olacaktır.
•              Çocuğunuz sosyal rolleri de oyun içinde öğrenir. Evcilik, doktorculuk, öğretmencilik... Bunlar hem toplumsal kuralları öğretir hem de çocuğunuzun kendini tanımasına fırsat verir.
•       Oyun aynı zamanda çocuğunuzun dil gelişimini geliştirir. Çocuk oyun içinde ses tonuna, vurgularına dikkat eder çünkü. Hatta konuşması gecikmiş çocukların okula başladıklarında hızlı bir şeklide kelime tekrarları yaptıkları, oyuna dahil olabilmek için arkadaşlarıyla iletişime geçmeye çalıştıkları görülür. Bu sebeple oyun dili kullanmaya teşvik edicidir.
•        Çocuklar oyunla öğrenirler. Kimi zaman renkleri, kimi zaman şekilleri, sayıları... Bana kalırsa oyun ile öğrendikleri şeyler üstelik çokta kalıcıdır. Sizde evinizde deneyebilirsiniz. Öğretmek istediğiniz şeyleri oyun içinde verebilirsiniz çocuğunuza. Oyun hamurlarından şekiller yapabillir. Bu şekillerin isimlerini şarkı haline getirebilirsiniz. Bunları yaparken çocuğunuz hem eğlenecek hem de öğrenecektir. Tabi sizde :)
•        Oyun problem çözme becerisini de geliştirmektedir. En basitinden masa yoksa bir kutuyu masa olarak kullanır çocuk. Hem problemi çözmüş hem de çok yönlü düşünme yetisini geliştirmiş olur. Sizde onunla –mış gibi oyunlar oynayabilirsiniz mesela bu kalem aslında oklavayMIŞ. Sen aslında öğretmenMişsin sınıfta ne yapardın gibi...
•        Çocuğunuz oyun sırasında işbirliği kurmayı ve paylaşmayı öğrenir.  Büyüklerle oyunlarda genellikle büyükler daha vericidir. O yüzden bu konuda kazanımları kendi yaşıtlarıyla daha iyi öğrendiğini söylemek mümkündür.

           İşte tam da bu sebeplerden çocuğunuza evde oyun alanları yaratın. Ve onunla oynamayı ihmal etmeyin. Oyun sırasında çocuğunuz hakkında öğreneceğiniz çok şey olduğuna eminim. Sizinle oyun sırasında paylaştıkları ise ilişkinizi çok daha kuvvetli yapacaktır.

                                                                                              Bol oyunlu keyifli günler...

                    Toplumumuzda daha çok okul dönemlerinde ders çalışmakta kullanılır kitaplar. Okul dönemine kadar kitapla tanışmamış çocuk, kitabı sadece ders çalışmak için kullanmaya başlar ve zorlandığı zaman kitaba karşı koşullanır. 

                   Peki, kitap okumaya başlamanın yaşı kaçtır sizce? Doğru zaman yok aslında bence. Bebeğiniz bile kitaptan keyif alabilir. Hatta bunu en başından yapmak, bence kitap sevgisi kazandırmanın en iyi yoludur. Daha 4-5 aylıkken bile ona göstereceğiniz resimli sesli kitapların ilgisini çekeceğine eminim. Artık her yaş gurubu için kitaplara kolaylıkla ulaşmanız da mümkün.

                   Kitapları hayatınızın her alanında kullanabilirsiniz. Kitapçılarda en son, çocuklar için banyo kitapları gördüm. Bu kitaplar suda yüzebiliyor.  Bence bebeğinizin banyo saatlerini eğlenceli hale getirebilecek güzel bir fikir bu. Bunun dışında yemek kitapları, oyun kitapları, uyku kitapları gibi pek çok çeşidi, küçük yaşta ona tanıtmanız önemli.  Hayatının bir parçası haline gelen kitaplardan ileriki yaşlarında da vazgeçemeyeceğine inanıyorum.

                  Tabi unutmayalım ki çocuklarımız ne görürlerse onu yapıyorlar. Siz onların ilk modelisiniz. Bu yüzden kitap sevgisi  kazandırabilmek için, öncelikle çocuğunuzun, sizin de kitap okuma alışkanlığınız olduğunu bilmesi sizi gözlemlemesi gerekir. Onun görebileceği yerlerde kitap okuyabilir, okuduğunuz şeye (onun için de uygun olduğunu düşünüyorsanız), çocuğunuzu da dahil edebilirsiniz. Hiçbirini yapamıyorsanız da evin çeşitli yerlerine kitaplar koyabilir,  arada alıp birkaç sayfa beraber okuyabilirsiniz.

4-5 yaşındaki çocuklarınız için ise farklı bir aktivite önerim var size. Bırakın bu defa çocuğunuz size okusun kitabını. Resimlerine bakarak anlatmaya çalışmasını isteyebilirsiniz ondan kitabını. Bu şekilde hem onun kendini ifade etme yeteneğini geliştirecek, hem de onun geçirdiği gün ile ilgili ipuçları edinebileceksiniz. Mesela  o gün ona istediği oyuncağı almamışsınızdır, üzgün bir tavşan varsa kitapta “ Babası bugün ona istediği oyuncağı almadığı için bu tavşan üzgünmüş.” diyebilir. Hikayesini bitirdikten sonra bu konuyla ilgili çocuğunuzla sohbet edebilir ve onu rahatlatabilirsiniz.

                                                                       Bol okumalı, keyifli günler dilerim...

Haftaya görüşmek üzere.